Barti

  

Historia piractwa - to znaczy nielegalnych kopii oprogramowania - zaczeła się w czasie, kiedy komputery zapełniały jeszcze całe pomieszczenia a dane były przechowywane na kartach dziurkowanych. Wtedy piractwo było jeszcze zajęciem jednostek, które od czasu do czasu kopiowały i manipulowały oprogramowaniem. Na początku lat 80-tych miał miejsce boom gier komputerowych. To był początek piractwa konsolowego. Pierwsza prawdziwa komputerowa scena piractwa zaczeła się po wprowadzeniu na rynek Apple II w późnych latach 70-tych.
W roku 1982 ukazał się Commodore 64 - pierwszy dla każdego osiągalny komputer i z nim zaczeła się nowa era piractwa. Coprawda piractwo jeszcze nie było takie rozpowszechnione i zorganizowane a także ograniczone tylko na pewne rejony, ale w 1987 roku zaczeło się wymieniać na dłuższą odległość:
Urodziła się scena BBS. Do tej pory programy na C64 można było kopiować bez problemu, trzeba było jedynie zmienić jedną linijke formatu C64 i program dał się bez problemu skopiować. Producenci oprogramowania zorientowali się, że istnieje coś takiego jak piractwo i zaczeli pracować nad zabezpieczeniami do swoich programów, aby utrudnić piratom kopiowanie. Dopiero trudne zabezpieczenia programów zmusiły piratów komputerowych do zorganizowania się, aby crackować programy bardziej wydajnie. A więc powstały pierwsze na świecie grupy *******skie.


Scena BBS

BBS (Bulletin Board System) początkowo w późnych latach 70-tych zostało opracowane na system Apple II. BBS w tych czasach było bardzo wolne, błędne oraz ograniczało się tylko do transferu tekstów co wykluczało transfer dowolnych plików. Dopiero po jakimś czasie mała grupa ludzi się tym systemem zainteresowała i opracowała rozszerzenie do wszelkich rodzaji plików.
Aby wejść do jakiegoś BBS trzeba było modemem wybrać numer i się z nim połączyć. Kiedyś te numery były publiczne i nikt się nie interesował piractwem. W latach 80-tych rozmowy telefoniczne stały się bardzo droge i prawie wszystcy uczestnicy na BBS byli zarazem phreakerami, którzy znali się na manipulacji linii telefonicznych, aby korzystać z nich na koszty innych abonamentów lub telekomunikacji. Lecz większość phreakerów była przekonana mottem HPAV (*******, Phreaking, Anarchy, Virus). Piractwo było dla nich raczej zajęciem ubocznym, dlatego scena się tylko powoli rozwijała i często mijały tygodnie, aż ukazał się jakiś release. Drugi problem był, że większośc *******ów nie znała się na phreakingu i dlatego nie mieli możliwości się udzielalania w scenie. Na szczęście w roku 1988 powstała grupa phreakerska "North American Pirate Phreak Alliance"; (NAP/PA), która opracowała dokładne instrukcje do phreakowania i rozpowszechniła je. Sporo Top BBS dołączyło się do NAP, co doprowadziło do tego, że odpowiednie informacje docierały do odpowiednich ludzi. Scena zaczeła się lepiej organizować. Utrzymywanie BBS sprawia duże koszty, które w większości były pokrywane przez płatne dostępy większości użytkowników. Tylko releaserzy mieli bezpłatny dostęp do sceny i mogli wydawać swoje pieniądze na nowy sprzęt komputerowy, który pomagał im w wydawaniu nowych releasów.
Bycie operatorem systemu BBS (SysOp) było z dwóch powodów niebezpieczne. Po pierwsze serwery BBS znajdowały się przeważnie na prywatnych komputerach i łączach domowych a firmy jak Novell czy Microsoft nie były ucieszone na widok serwerów zapełnionych nielegalnymi kopiami swoich programów. Drugim dużym problemem była walka konkurencyjna między boardami, która była tak bardzo zaawansowana, że operatorzy wyznawali przeciwko innym operatorom przed policją. Przede wszystkim nowe boardy już po kilku tygodniach zostawały w ten sposób elyminowane z branży. Jednak kto ze swoim boardem dotarł na sam "szczyt"; (tzn. kto miał jak najwięcej aktualnych releasów na swoim BBS), cieszył się uznaniem całej sceny. Dodatkowo często tzw. "busterzy", kórzy zostali złapani, zdradzali innych operatorów aby otrzymać jak najmniejszą kare.
Także "walka"; między boardami na serwerach typu IBM i Amiga była dużym problemem: Jak jakaś grupa releasująca wstawiła aplikacje do komputerów IBM na serwer typu Amiga, często SysOp lub inni uczestnicy boardu nukowali dany release i zanieczyszczali wirusem. Lecz system Amiga nie miał przyszłosci i produkcja została wstrzymana, a więc ten problem rozwiązał sie sam. Większość boardów przestawiła się na systemy IBM i zostało tak do końca sceny BBS.
Rozpadanie boardów zaczeło się w roku 1996, jak największy board "Park Central" w Nowym Yorku zostało zamknięty. Zaczeła się era "BBS przeciwko internetowi". Kilka grup próbowało utrzymać scene BBS przy życiu wyjątkowymi releasami tylko dla BBS, lecz z marnym sukcesem. Ostateczny koniec "walki"; nastąpił w lutym 1997 roku. W skutku "Cyberstrike Campaign" firmy Novell zostało zamknięte 5 dużych boardów BBS w ciągu jednego tygodnia. To oznaczało ostateczny koniec dla tej sceny i był zarazem początkiem "ery ogólnodostępnego piractwa".


Internet

Scena piracka za czasów BBS była raczej zamknięta i tajna (tzw. "Underground"). Sytuacja ta nagle się zmieniła od roku 1994 jak internet zaczoł się rozpowszechniać z wielką prędkością. Od teraz prawie każdy miał możliwość dostępu do internetu.
Za pomocą eMail, IRC, FTP i innych protokołów wszystko się stało dużo bardziej proste! Zaleta "nowej" sceny fakt, że dla nowiciusza jest prościej się dostać do "sceny". Jak grupa releasująca FATE w roku 1995, kiedy byli prowadzącą grupą w scenie, otworzyła swój kanał IRC dla publiczności, masa początkujących (noobów oraz lamerów) zawaliła cały kanał. W tym czasie także urodziła sie scena "web*****" i innych "publicznych" projektów pirackich.


Supplier "dostawcy"

Bez dostawców nie ma piractwa. Są to przede wszystkim testerzy programów, pracownicy firm wydawniczych, pracownicy drukarni płyt lub inni, którzy mają w jakikolwiek sposób szybko dostęp do nowości.
Status grupy releasującej jest w dużej skali zależny od szybkości i jakości dostawców danej grupy. Za pomocą dobrych dostawców mają przede wszystkim większe grupy często możliwość wydania programów przed oficjalną datą sprzedarzy. Mniejsze grupy releasujące przeważnie mają dostawców, którzy kupują orginały i udostępniają je grupie (n.p. płyty DVD lub CD).


Scena ANSI

Dopiero w latach 80-tych zaczęto publikować informacje o scenie w plikach tekstowych lub w demonstracjach zwanych "cracktro". Dlatego istnieje bardzo mało informacji o scenie przed latami 80-tymi. W latach 80-tych przede wszystkim samodzielni *******zy reprezentowali scene i było bardzo mało grup *******skich. Dopiero pod koniec lat 80-tych powstawały grupy *******skie i zajeły miejsce pojedyńczych *******ów. Coraz bardziej się przyjeło żeby wyposarzać cracki w wystawne grafiki i animacje. W tych czasach powstały pierwsze "cracktro". Każda grupa używała innej techniki animacji. Przykładkowo "Bently Sidewell Produktions" używali obrazy CGA do animacji, a "The International Network of *******s" używali grafiki ANSI.
Z czasem scena Demo oddaliła się coraz bardziej od sceny *******skiej i powstała własna subkultura. Na dzień dzisiejszy "cracktro"; jest bardzo rzadko spotykalne w releasach.


Pliki iNFOrmacyjne

Początkowo *******zy używali normalnych plików typu .txt aby umieścić informacje o swoich releasach. W takzwanych plikach info zazwyczaj zostają umieszczone informacje o releasu oraz o grupie. Grupy releasujące wczesnych lat 80-tych chciały się wyróżniać od innych i nazywali swoje pliki informacyjne n.p. .flt (Fairlight) lub .pdx (Paradox). Wszystkie skróty miały tylko 3 znaki, ponieważ systemy dos nie pozwalały na więcej niż 3 znaki w rozszerzeniu plików. Także nazwa grupy nie mogła przekraczać 9 znaków, ponieważ nazwa pliku była ograniczona do 9 znaków. Grupy działające na innych systemach jednak często posługiwały się dłuższych nazw, ponieważ ich systemy nie miały takich ograniczeń. W roku 1990 grupa "The Humble Guys" wprowadziła nowy standard. Każdy plik informacyjny miał mieć rozszerzenie .nfo i nosić nazwe grupy releasującej (n.p. "fairlight.nfo" lub "paradox.nfo").


Sztuka komputerowa

Artyści komputerowi istnieją od czasów ASCII i ANSI. Międzynarodowe grupy powstały pod koniec 1990 roku. ACID (ANSI Creators In Demand) była pierwszą międzynarodową grupą, tworzyła ona ANSI Art (sztuke ANSI) oraz ANSIMation (animacje ANSI). Sławe uzyskała poprzez poparcie największych boardów BBS.
Scena sztuki komputerowej i scena demo początkowo powstały z sceny pirackiej. Jednak łączność między tymi scenami się rozpadła i najlepsze dzisiejsze grupy sztuki komputerowej nie mają już zbyt dużo wspólnego z sceną piracką. W czasach, kiedy PC ucieszył się większą popularnością w Europie (gdzie dotychczas Atari oraz Amiga cieszyły się największą popularnością), sporo członków grup *******skich do Amigi także posiadało i używało PC-ta lecz nie mieli zbytnio oprogramowania do niego. Z tego powodu dużo grup *******skich przerzuciło się na DOS-a, miedzy innymi Fairlight, Razor 1911 oraz złączone grupy Tri Star i Red Sector (TRSI).
Na dzień dzisiejszy jest sporo grup zajmujących się sztuką (tzw. "Scene Art"). Formy tej sztuki są Hirez (Banery itd.), Chipy (dzwięk Midi w 16 bitach), ASCII-Art (Grafiki utworzone za pomocą znaków ASCII), DEMO (Animowane Filmy, które dopiero podczas odtwarzania są renderowane) a także Webdesign oraz programowanie Flash. Znane grupy Scene Art są: CRO Design, Haujobb oraz Farbrausch. Duży portal internetowy poświęcony sztuce komputerowej jest scene.org, gdzie jest umieszczonych sporo informacji do tej sceny.


Ripowanie płyt

Po tym jak internet wywołał pierwszą rewolucje sceny pirackiej, przestawienie się firm komputerowych na medium CD, na którym wprowadzali nowe gry na rynek, wywołało drugą rewolucje. Gry na CD-Romach istnieją od roku 1989 (przez firme Sierra/Dynamix), lecz scena do połowy lat 90-tych prawie nie zajmowała się płytami CD. Lecz jak gry na CD-Romach się stały coraz bardziej popularne, zostały też zauważone przez grupy *******skie i nawet powstały nowe grupy zajmujące się wyłącznie releasami CD-Rom. Grupy te wydawały przeważnie releasy w złej jakości i praktycznie niszczyli zalety CD w swoich releasach. Nie releasowali ISO całej płyty, tylko pojedyńczo skopiowane pliki z CD. Riperzy nadal mieli mentalność z czasów dyskietek "czym mniejszy release, tym lepiej" i tworzyli jak najmniejsze releasy, przy czym musieli z niektórych rzeczy rezygnować. Releasy przeważnie były bez dzwięku oraz scen filmowych. Można było je sobie ściągnąć jako dodatkowy Rip-Pack. Jest to porównywalne z telewizją bez dzwięku. Na dodatek sporo releasów było po prostu źle scrackowane i wymagały dodatkowych emulatorów (n.p. fakecd.exe).
Jak wydawcy gier zaczeli wykorzystywać całe miejsce na CD-Rom do ich gier, większość grup releasujących nadal pakowało releasy w pliki po 1.44 MB co się utrzymało jeszcze z czasów dyskietek. 6. lipca 1996 pięć grup releasujących zawarło pakt pod nazwą SPA (Software Pirate Association). SPA stworzyło kilka norm, jak releasy mają wyglądać i wszystkie grupy miały się do tego dostosować. Releasy które nie trzymały się tych norm zostały znukowane (nieuznane) na stronach członkoskich. W roku 1998 SPA się rozpadło bo nikt już się nie stosował do wyznaczonych norm. Trzy duże grupy releasujące CLASS, Razor 1911 oraz Paradigm stworzyły nową organizacje "The Faction". The Faction upublikowało nową dokładną liste norm dotyczących releasów. Największą zmianą było zwjększenie plików na 2.88 MB i zwiększenie limitu na 50*2.88 MB w porównaniu do dotychczasowego limitu 70*1.44 MB. W tym limicie musiała się zmieścić działająca wersja gry. Wszystko co się nie zmieściło w tym releasu musiało zostać zreleasowane jako dodatkowy Sound lub Movie Pack. Większość grup releasujących trzymało się tych reguł lecz nieliczne grupy takze wydawały większe releasy niż 50 plików. The Faction została zreorganizowana w marcu 2000 roku i doszły dalsze grupy i reguły. Lecz w latach 2000 / 2001 scena ripów wymarła i istnieje tylko już w bardzo małych kręgach.


Scena ISO

ISO jest kompletną kopią orginalnego medium co sprawia że ma zazwyczaj dużą objętość. W 1997 roku ceny za puste płyty CD spadły na znośną cene i łącza internetowe szerokopasmowe się znacznie rozpowszechniły. Zatem wzrosło zapotrzebowanie pełnych wersji gier i nowa scena zajmująca się releasowaniem ISO powstała. Pierwsze wydziały ISO powstały w kręgach grup ripujących i ustaliły także dokładne regulaminy (CIFE, RiSCISO oraz RAZOR ISO).
Od 1998 roku różne grupy releasowały na topsajtach te same tytuły w różnych wersjach, które różniły się formatem ISO. Właściwym standartem był ISO ale już dawno prawie wszystcy przerzucili się na format bin/cue. Pod koniec 1998 roku dużo grup ripujących przerzuciło się na scene ISO, między nimi także grupy, które tworzyły releasy w złej jakości i wynikło kilka nowych problemów. Największe nieporozumienie w scenie ISO powstało jak kilka grup releasujących zaczeło wycinać dodatki jak dema, Direct X itd. z orginalnych płyt w ich releasach. Nie były to już prawdziwe ISO bo uległy zmiany w porównaniu do orginałów. Releasy ISO są robione specjalnymi programami do tego przystosowanymi aby tworzyć dokładne kopie RAW. Najbardziej rozpowszechnione programy używane do tego są CloneCD, CDRWin oraz ostatnio także Alcohol 120%. Programy te "obchodzą" mechanizmy zabezpieczające płyty przed kopiowaniem.


Web***** (piractwo na stronach internetowych)

Pierwsze strony pirackie w internecie powstały w roku 1995, na początkach internetu. Początki były w Ameryce a w Europie pierwsze strony powstały koło 1998 roku. Większość ludzi kojarzy słowo "*****" tylko i wyłącznie z "Web*****", ponieważ stworzyły one początek publicznego dostępu do piractwa. Strony Web***** są publicznymi stronami internetowymi, na których są oferowane releasy i każdy może je sobie ściągnąć bez żadnego wysiłku. Istnieją 3 rodzaje stron "Web*****": Dla jednych prowadzenie takiej strony jest po prostu hobby i starają się o jak najwyższą jakość strony. Inne strony są pozapychane bannerami stron erotycznych oraz dialerami aby generować zysk dla właściciela strony. Także istnieją strony, które kradną puby i strosy z boardów FxP lub innych stron "konkurencyjnych" i wstawiają jako swoją prace na stronke. Strony pirackie przeważnie posługują się darmowych serwisów hostingowych jak n.p. Tripod, Geocities, itd. Koło roku 2000 były także popularne serwisy jak Freedrive, I-Drive oraz Juston, które działały jako wirtualne dyski. Niestety te darmowe serwisy za długo się nie utrzymały i wygineły bo nie poradziły sobie z kosztami które wywoływał duży transfer powodowany przez nielegalne korzystanie z serwisów. W 2001 roku strony *****owe wegetowały sobie bo nie było w sumie żadnego odpowiedniego serwisu darmowego hostingu, który by się nadawał do ich celów. Między 1999 a 2001 rokiem był szczyt stron pirackich w internecie. W porównaniu do sceny releaserskiej w scenie web***** nigdy nie było i nie ma grup, które trzymają się przez lata. W scenach "release", "site" oraz "FxP" pirackie strony nie cieszą się zbyt dobrą opinią. Członków sceny web***** nazywaja noobami i lamerami. W pewnym sensie scena web***** ponosi część winy, że istnieją organizacje jak BSA (Business Software Alliance), które się zajmują śledzeniem i gonieniem osób łamiących prawa autorskie, ponieważ dopiero przez publiczne strony pirackie szeroka masa się dowiedziała o istnieniu piractwa.


Filesharing (P2P)

Dalszym reprezentantem ogólnodostępnego piractwa jest filesharing, także nazywanym P2P (Peer to Peer). Napster był jednym z najbardziej znanych programów P2P, który pozwalał na wymienianie się plikami MP3. Kwitnące czasy Napstera były koło lat 1999 / 2000 i skończyły się po sprzedaży Napstera firmie Bertelsmann.
Lecz następcy Napstera już były dawno gotowe do startu. Między innymi sieć Gnutella oraz FastTrack, którymi posługują się między innymi programy Morpheus
i Kazaa ale także nowy program Direct Connect. Każdy z tych programów miał troche inną koncepcje, ale wszystkie dążyły do tego, aby nie było jednego centralnego serwera co miało utrudnić prowadzenie procesów przeciwko danych sieci i w skutku ich zamknięcia. Gnutella działa całkowicie bez centralnych serwerów - każdy client jest zarazem serwerem, lecz niestety sieć Gnutella jest bardzo wolna co jest spowodowane własnie całkowitą decentralizacją. FastTrack także nie posiada stałych centralnych serwerów i jest siecią "samoorganizującą" - client o dużej przepustowności łącza automatycznie staje się ważniejszy w topologii sieci (tzw. SuperNode). Ciekawe rozwiązanie przedstawił program AudioGalaxy, który był bardzo korzystnie zbudowany do wymiany się muzyką i cały interfejs był na stronie internetowej a tylko tzw. "Satellite" musiał być zainstalowany na komputerze, który zajmował się całkowicie automatycznym ściąganiem oraz wysyłaniem plików MP3. Niestety w roku 2002 z obawy przed procesem RIAA filtry zostały znacznie zaostrzone i serwis stał się mało atrakcyjny. Było to tylko umożliwione ponieważ Audiogalaxy potrzebowało centralnego serwera i strony Audiogalaxy aby funkcjonować. Direct Connect jest otwartą siecią, w której każdy może założyć serwer, z którym inni mogą się połączyć. Protokół eDonkey także pozwala każdemu na stawianie serwera i stał się przedewszystkim po wprowadzeniu programu eMule, do którego istnieją nieliczne mody (zmodyfikowane wersje o różniącej się funkcjonalności), najbardziej popularną siecią P2P przedewszystkim do dużych plików jak filmy.
W latach 2003 / 2004 zaczeły się pierwsze procesy przeciwko użytkownikom sieci P2P, które z pewnością były tylko początkiem. W przyszłości zapewne wybiją się sieci, w których cały transfer jest zaszyfrowany aby zapobiedz dalszym procesom sądowym i konsekwencjami karnymi. Freenet jest przykładem bardzo bezpiecznej ale zarazem bardzo mało efektywnej sieci P2P.


Operation Bucaneer

FBI, BSA oraz inne wydziały specjalne w danych krajach przygotowały operacje przeciwko piractwie zwaną "Operation Bucaneer", która miała szczyt we wtorek, 11. grudnia 2001. W ciągu kilku godzin FBI znacznie "poszkodowało" całą scene piracką i wielu ich członków. śledztwo operacji Bucaneer trwało 1 ½ roku i wydziały specjalne zebrały około 5.000 GB informacji o scenie pirackiej przy przeszukiwaniach domów przez policje. Sporo WHQs (World Headquarters, na które releasy trafiają jako pierwsze) grup releasujących a także kilka ważnych kanałów IRC jak n.p. #worldsites, #eusites oraz #usasites w EfNet-cie zostało zamknięte. Po takim znacznym wcięciu w scene praktycznie nic już nie działało i sporo innych topsajtów i distrosów oraz kanałów IRC zostało zamknięte przez SysOp-ów z obawy przed konsekwencjami karnymi. Także dużo boardów FxP zostało zamkniętych bo każdy się obawiał tego, że następna taka operacja może nastąpić niebawem. Informacje uzyskane podczas tej operacji pozwoliły wydziałom specjalnym zrozumieć całą strukture sceny i umożliwiają łatwiejsze przeprowadzenie dalszych akcji tego typu. Tak się n.p. stało 16. marca 2004 w Niemczech i Austrii. Ponad 100 site-ów zostało "zdjęte" z sieci przez policje i kilkaset przeszukań domów przeprowadzone gównie u członków sceny FxP.

źródło polish:Elite:board